Bajarê kevnar ê Mezopotamyayê Cizîra Botan, di 21’ê Mijdarê de bi yekemîn fuara pirtûkan ve bû qada şahîyeke çandî ya mezin û fûar heta 30ê Mijdarê dê berdewam bike. 120 weşanxane bi 80 stendên xwe bi hezaran evîndarên pirtûkan re dicivin û ev yek bi taybetî bi beşdarîya wêje û weşanxaneyên kurdî mîrateya çandî ya herêmê derdixe pêş çavan. Fûar, bi pêşengîya Walîtîya Şirnexê û Qaymakamtîya Cizîrê û bi piştgirîya Wezareta Karûbarên Hundirîn a Berdevkîya Têkilîyên Civaka Sivîl tê organîzekirin.
Fûar li Kolana Huner û Evînê ya li Cizîrê hatîye sazkirin, qada fûarê ji seet 9ê sibê heta 9’ê şev vekirî ye. Çalakî ne bi tenê firotina pirtûkan e; sohbetên nivîskar, roja îmzekirinê, şevên helbestan, konser û sînemaya li derve jî dihewîne. Ji roja xwe ya yekem ve di medyaya neteweyî de deng vedaye bi sernavê “Li Cizîrê yekemîn fûara pirtûkan derîyên xwe vekir” ragihand. Bi eleqeya mezin a gelê herêmî re rû bi rû maye û vê organîzasyonê ji bo jîyana perwerde û çandê ya Cizîrê gaveka giring avêtîye. Midûrê Perwerdeya Neteweyî yê Navçeya Cizîrê Şahan Îke, fuar wekî “derîyê ku ber bi çanda cîhanî ve vedibe” pênase kir û hemû bangawazîya hemî welatîyan kir.
Dilê Wêjeya Kurdî li Cizîrê Lêdide: Mîrate û Berhemên Nû
Yek ji alîyên herî balkêş ên fuarê, derketina pêş a weşanên kurdî û wêjeya kurdî ye. Cizîr wekî bajarê dilê çanda kurdî tê zanîn e; temaya Cezerî ya ku îsmaîl el-Cezerî yê sedsala 12’an ê dahêner û zimanzanê navdar lê jidayik bûye, ruhê fûarê nîşan dide. Di vê çarçoveyê de berhemên pêşengên wêjeya kurdî yên wekî Melayê Cizîrî di bin ronahîyê de ne. Bi taybetî pirtûka “Dîwanê Melayê Cizîrî – Metna Kurdî-Çevirîya Tirkî” eleqeyeka mezin dibîne. Ev berhem, dîwana Melayê Cizîrî yê şairê mezin ê sedsala 17an ê ji Cizîrê, bi du zimanan pêşkêş dike û metnên klasîk ên di bernameya medreseya kurdî de bûn tîne roja me.
Weşanxaneyên bi baldarî li ser kurdî, bi pêşandana berhemên li ser dîrok, felsefe û wêjeya kurdî armanc dikin ku adetên xwendinê li herêmê zêde bikin. Fûar wekî “hevdîtina çand û biratîyê” tê binavkirin; bi hezaran mêvan, bi taybetî ciwan, ji bo parastin û belavkirina mîrateya kurdî çalakîyê hêvîdar dibînin.
Di nav berhemên din ên kurdî de efsaneya evînîyê ya Ehmedê Xanî “Mem û Zîn” jî li fûarê cih digire. Ev klasîk wekî sembola ku tevna çandî ya Cizîrê nîşan dide, dewlemendîya wêjeya kurdî ji mêvanan re vedibêje.
Di Navbera Nivîskar û Xwendevanan de Dîyalogên Zindî
Dîroknivîs Abdullah Yaşin jî di roja duyem a fûarê (22 Mijdar) de bi pêşkêşîyeke “dîroka veşartî ya Cizîrê derdixiste ronahîyê” axivî. Hasan Albayrak jî bi sohbeta xwe ya bi stranan xemilandî kêlîyên hestîyar çêkirin. Nivîskarên wekî Sadık Yalsızuçanlar, Alaattin Büyükkaya û Serdar Tuncer jî di bernameyê de ne; ev nivîskar zimanê gerdûnî yê wêjeyê li axa kurdî şirove dikin. Mêvanekê weha got: “Pirtûk nîşana medenîyetê ne. Ev fûar ji bo paşeroja ronî ya Cizîrê gavek e.”
Weşanger dibêjin ku di salên dawî de eleqeya li berhemên kurdî kêm bûye –ku ev di nîqaşên Fûara Pirtûkan a Amedê de jî hatibû rojevê– lê fûara Cizîrê nîşana berevajîkirina vê meylê dide.
Your Comment